- 13 maja 2020

Stopnie i symbole niepełnosprawności

W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności stosuje się ich gradację. Wyróżniamy 3 stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki.

Stopień niepełnosprawności jest określony na czas oznaczony lub na stałe. O terminie tym decyduje ocena możliwości poprawy stanu funkcjonowania osoby niepełnosprawnej.

Znaczny stopień niepełnosprawności

Do osób otrzymujących orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności zaliczane są osoby, które są:

  • niezdolne do pracy i wymagające, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji;
  • zdolne do pracy w warunkach pracy chronionej i wymagające, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Warunkiem koniecznym zaliczenia danej osoby do znacznego stopnia niepełnosprawności jest sytuacja, w której występują jednocześnie zarówno ograniczenia w wykonywaniu zatrudnienia (niezdolność lub zdolność w warunkach pracy chronionej), jak i konieczność długotrwałej i stałej opieki ze strony innych osób.

Pracodawca, który w swoim zakładzie nie zapewnia warunków pracy chronionej, może zatrudnić osobę ze znacznym stopniem niepełnosprawności w przypadku:

  • przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej,
  • zatrudnienia w formie telepracy bądź pracy zdalne

Umiarkowany stopień niepełnosprawności

Umiarkowany stopień niepełnosprawności mogą uzyskać 3 grupy osób z naruszoną sprawnością organizmu:

  • osoby niezdolne do pracy,
  • osoby zdalne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej,
  • osoby wymagające częściowej albo czasowej pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych (zarówno przesłanka o czasowości, jak i częściowości pomocy innych osób stanowi samodzielną podstawę do zaliczenia danej osoby do grona osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności).

Podobnie jak w przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, zaliczenie osoby do grona osób z umiarkowanym jej stopniem nie wyklucza zatrudnienia w zakładzie niezapewniającym warunków pracy chronionej, pod warunkiem że stanowisko pracy zostanie przystosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub zostanie ona zatrudniona w formie telepracy bądź pracy zdalnej.

Warto zwrócić uwagę, że jeżeli chodzi o ograniczenia w zatrudnieniu definicje stopnia znacznego i umiarkowanego niczym się od siebie nie różnią.

Lekki stopień niepełnosprawności

Do osób otrzymujących orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności zaliczane są osoby:

  • o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną;
  • o naruszonej sprawności organizmu, mające ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

By dana osoba otrzymała orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności wystarczy występowanie jednej z powyższych przesłanek.

Kryteria i standardy orzecznictwa o stopniu niepełnosprawności w polskim systemie prawnym oparte są ocenie możliwości danej osoby (mimo naruszonej sprawności organizmu) w zakresie samodzielnej egzystencji, pełnienia ról społecznych oraz zatrudnienia w odpowiednich warunkach.

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień

Jak wspomnieliśmy już w poprzednim artykule nt. orzekania o niepełnosprawności, powiatowe zespoły ds. tego orzecznictwa wydają również orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień dla danej osoby.

Orzeczenie takie wydaje się osobie, która ukończyła 16. rok życia, posiadającej jedno z poniższych orzeczeń:

  •  ważne orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:
    •  całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
    •  niezdolności do samodzielnej egzystencji,
    •  całkowitej niezdolności do pracy,
    •  częściowej niezdolności do pracy oraz celowości przekwalifikowania;
  •  ważne orzeczenie organu rentowego (ZUS, MSWiA, MON), wydane przed dniem 1 stycznia 1998 r. o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów;
  •  ważne orzeczenie KRUS o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydane przed 1 stycznia 1998 r.

W takim postępowaniu stopień niepełnosprawności określa się na podstawie ww. dokumentów. Co do konkretnych wskazań ulg i uprawnień, zapisywane są one na podstawie bezpośredniego badania osoby zainteresowanej przez lekarza – będącego jednocześnie członkiem zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności – który ustala je stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych danej osoby niepełnosprawnej.

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień wydaje się do terminu upływu ważności orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy.

W związku z faktem, że w postępowaniu tym z ramienia zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności uczestniczy tylko lekarz oraz tego, że orzeczenie to wydawane jest na podstawie innej prawomocnej decyzji organu administracyjnego, nie przysługuje od niego odwołanie. Orzeczenie to ma formę ostateczną i niezaskarżalną.

Symbole niepełnosprawności w Polsce

W orzeczeniu o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności zawartych jest wiele informacji takich jak data powstania niepełnoprawności, jej stopień czy termin ważności orzeczenia. Znajduje się tam także symbol niepełnosprawności.

Symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty w orzeczeniu odzwierciedla rozpoznanie uszkodzenia lub choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej.

Orzeczenie może zawierać więcej niż jeden symbol przyczyny niepełnosprawności, ale nie więcej niż trzy symbole schorzeń, które w porównywalnym stopniu wpływają na zaburzenie funkcji organizmu. Ustawodawca ograniczył liczbę symboli przyczyn niepełnosprawności na każdym z orzeczeń do trzech, wymagając jednocześnie aby w przypadku orzeczenia  stopnia niepełnosprawności albo niepełnosprawności, każdy z symboli zawartych w orzeczeniu niezależnie od pozostałych stanowił samodzielną przyczynę niepełnosprawności lub jej stopnia.

Według obecnego stanu prawnego symbole niepełnosprawności oznacza się następująco:

  • 01-U – upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna)
  • 02-P – choroby psychiczne, m. in. zaburzenia psychotyczne, lękowe, zespoły otępienne;
  • 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, np. głuchota, głuchoniemota, częściowa lub całkowita utrata krtani;
  • 04-O – choroby narządu wzroku, wrodzone lub nabyte wady wzroku;
  • 05-R – upośledzenie narządu ruchu, np. wady wrodzone i rozwojowe narządów ruchu, choroby zwyrodnieniowe stawów, brak kończyn;
  • 06-E – epilepsja – nawracające napady padaczkowe;
  • 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia, m. in. zakaźne choroby płuc, nowotwory płuc, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze;
  • 08-T – choroby układu pokarmowego, np. przewlekłe choroby jelit i wątroby, nowotwory układu pokarmowego;
  • 09-M – choroby układu moczowo-płciowego, m. in. nowotwory układu moczowego i narządów płciowych, choroby nerek;
  • 10-N – choroby neurologiczne, w tym choroby rdzenia kręgowego czy guzy centralnego układu nerwowego;
  • 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
  • 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe, powstałe przed ukończeniem 16. roku życia, z utrwalonymi zaburzeniami interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz stereotypiami zachowań, zainteresowań i aktywności o co najmniej umiarkowanym stopniu nasilenia.
Array
(
    [1] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 1
            [name] => Bez kategorii
            [slug] => bez-kategorii
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 1
            [taxonomy] => category
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 6
            [filter] => raw
        )

    [3] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 48
            [name] => Cały kraj
            [slug] => caly-kraj
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 48
            [taxonomy] => miasto
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [5] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 11
            [name] => Dla gości niepełnosprawnych
            [slug] => dla-gosci-niepelnosprawnych
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 11
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [6] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 43
            [name] => Dom Seniora Jaso
            [slug] => dom-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 43
            [taxonomy] => biuro
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [7] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 20
            [name] => Footer
            [slug] => footer
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 20
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [8] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 21
            [name] => Footer 2
            [slug] => footer-2
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 21
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [9] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 38
            [name] => Grzybowo
            [slug] => grzybow
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 38
            [taxonomy] => miasto
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [13] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 12
            [name] => Konsultacja lekarska
            [slug] => konsultacja-lekarska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 12
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [15] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 2
            [name] => Main
            [slug] => main
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 2
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 6
            [filter] => raw
        )

    [19] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 15
            [name] => Opieka i rehabilitacja seniora
            [slug] => opieka-i-rehabilitacja-seniora
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 15
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [20] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 14
            [name] => Opieka lekarska
            [slug] => opieka-lekarska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 14
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [22] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 13
            [name] => Pakiet rehabilitacyjny
            [slug] => pakiet-rehabilitacyjny
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 13
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [24] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 51
            [name] => Pobyt dobowy w Domu Seniora JaSo
            [slug] => pobyt-dobowy-w-domu-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 51
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [27] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 19
            [name] => Polska
            [slug] => polska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 19
            [taxonomy] => panstwo
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [35] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 52
            [name] => Tygodniowy pobyt w Domu Seniora JaSo
            [slug] => tygodniowy-pobyt-w-domu-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 52
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [48] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 53
            [name] => Wyjazd na urlop z opiekunem medycznym
            [slug] => wyjazd-na-urlop-z-opiekunem-medycznym
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 53
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

)
          

- Kontakt z nami

Kontakt z biurem
sprzedaży

Urlop bez granic
ul. Źródlana 7A/12
78-100 Kołobrzeg
Dane kontatkowe
Sebastian Karczewski
Dyrektor biura
tel. +48 695 592 094
[email protected]
Napisz do nas