- 18 czerwca 2020

Znaczny stopień niepełnosprawności – uprawnienia

Otrzymanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności powoduje dostęp do katalogu ulg i uprawnień dla danej osoby niepełnosprawnej. Przy większości tych przywilejów do ich respektowania wystarczy orzeczenie wydane przez Miejski/Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności lub np. orzeczenia równoważne wydane przez ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (kiedyś I grupa inwalidzka). Jest to ogólna zasada, ale warto pamiętać, że w przypadku niektórych uprawnień zostało dokładnie ustalone, które orzeczenie jest konieczne by z nich korzystać.

W tym artykule przedstawimy szereg ulg i uprawnień przysługującym osobom z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności.

Dodatek pielęgnacyjny

Świadczenie wypłacane przez ZUS przysługuje osobom uprawnionym do emerytury lub renty. Osoba ta musi być uznana za całkowicie niezdolną do pracy lub ukończyć 75. rok życia. Obecnie wynosi on 229,91 zł. Dodatek jest wolny od podatku i nie podlega egzekucji skarbowej i administracyjnej.

Zasiłek pielęgnacyjny

Jeżeli osoba nie jest uprawniona do otrzymywania dodatku pielęgnacyjnego, może otrzymać zasiłek pielęgnacyjny, przy którym nie obowiązuje kryterium dochodowe. Obecnie wynosi on 215,84 zł/miesiąc. Wniosek o zasiłek należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy w jednostce, która zajmuje się wypłacaniem świadczeń rodzinnych.

Jeśli chodzi o dwa powyższe świadczenia, można otrzymywać tylko jedno z nich.

Ulgi komunikacyjne

Osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (lub całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji) mogą korzystać z ulgowych przejazdów w komunikacji PKP:

  • 49% ulgi na przejazdy w pociągach PKP – tylko w klasie 2. pociągów osobowych (warto zaznaczyć, że pociągami osobowymi sa np. wszystkie pociągi Przewozów Regionalnych),
  • 37% ulgi tylko w klasie 2. w pociągach pośpiesznych, TLK, ekspresowych, IC i EC.

Osoby niewidome, posiadające orzeczenie o stopniu znacznym, mają natomiast prawo do:

  • 93% ulgi w przejazdach w pociągach PKP – tylko w 2. klasie pociągów osobowych (warto zaznaczyć, że pociągami osobowymi sa np. wszystkie pociągi Przewozów Regionalnych),
  • 51% ulgi – tylko w 2. klasie w pociągach pośpiesznych, TLK, ekspresowych, IC, EC.

Opiekun lub przewodnik towarzyszący osobie posiadającej stopień znaczny lub osobie niewidomej posiadającej stopień znaczny (lub całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji) ma prawo do 95% zniżki w pociągach osobowych, pośpiesznych, ekspresowych, IC, EC.

Powyższe zniżki obowiązują także w przypadku połączeń autobusowych.

Przed podróżą komunikacją publiczną zawsze należy sprawdzić aktualne informacje nt. stosowanych ulg i dokumentów, które należy okazać celem ich potwierdzenia.

Komunikacja miejska

Zniżki w komunikacji miejskiej ustala w drodze uchwały rada miasta lub gminy. Często dla osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności przejazdy są bezpłatne, jednak należy pamiętać, że decyzja w tej sprawie jest wyłączną kompetencją organu stanowiącego w mieście lub gminie. W związku z powyższym wysokość ulg może różnić się w zależności do danego miejsca.

Karta parkingowa

Karta parkingowa uprawnia do parkowania na miejscach przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych (tzw. „koperty”) oraz do niestosowania się do części znaków drogowych.

Wniosek o wydanie karty składa się do Przewodniczącego Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Do wniosku do wglądu należy przedstawić oryginał orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu (wraz ze wskazaniem do posiadania karty parkingowej).

Zwolnienie z abonamentu RTV

Zwolnienie z abonamentu radiowo-telewizyjnego dotyczy następujących grup osób:

  • zaliczonych do I grupy inwalidów lub
  • posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub
  • posiadających orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 j.t., z późn.zm.) lub
  • posiadających orzeczenia trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, na podstawie ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.) lub
  • które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne z właściwego organu, realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, lub rentę socjalną z ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego lub
  • niesłyszących, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2.000 Hz o natężeniu od 80 dB) lub
  • niewidomych, których ostrość wzroku nie przekracza 15%.

Rabat na usługi telekomunikacyjne

Niektóre firmy telekomunikacyjne udzielają rabatów w opłatach dla osób z niepełnosprawnościami. Oczywiście są one ustalane bezpośrednio przez danych przedsiębiorców, nie są to ulgi ustawowe.

Wszystkich operatorów usług telekomunikacyjnych obowiązuje Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z 26 marca 2014 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych, o którym więcej przeczytać można na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji.

Udział w turnusach rehabilitacyjnych

Turnusy rehabilitacyjne to zorganizowana forma rehabilitacji połączonej z wypoczynkiem. Mogą z nich korzystać osoby niepełnosprawne z jednym z poniższych orzeczeń o:

  • zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (znacznego, umiarkowanego, lekkiego),
  • całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów,
  • niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16. roku życia,
  • grupie inwalidzkiej.

Wniosek o dofinansowanie należy złożyć do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wraz z kopią orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz ze skierowaniem lekarza na turnus rehabilitacyjny. Należy również dołączyć oświadczenie o wysokości dochodów w rodzinie oraz liczbę osób w gospodarstwie domowym, ponieważ w przypadku turnusów rehabilitacyjnych decyduje kryterium dochodowe.

Wydatki na sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze

Wniosek o środki na pokrycie wydatków związanych z zakupem sprzętu rehabilitacyjnego składa się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, po spełnieniu kryterium dochodowego i uzyskania na dany sprzęt refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia.

Likwidacja barier technicznych i przeszkód w komunikowaniu się
Likwidacja barier architektonicznych

Bariery techniczne to bariery, które utrudniają lub uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie społeczne. Likwidacja takiej bariery usprawnia i pomaga danej osobie codzienne życie.

Bariery w komunikowaniu się to ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobie niepełnosprawnej przekazywanie informacji i kontakt z drugim człowiekiem.

Wniosek na zakup sprzętu służącego likwidacji ww. barier należy złożyć do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Wysokość dofinansowania może wynieść maksymalnie do 95 % kosztów (nie więcej niż do 15-krotności średniego wynagrodzenia).

Do sprzętu, który może być objęty dofinansowaniem, możemy zaliczyć urządzenia takie jak syntezator mowy, specjalistyczny podnośnik wannowy czy wideotelefon.

Osoby, które mają trudność w poruszaniu się, mogą ubiegać się o dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych (wszelkie utrudnienia w budynku mieszkalnym i w jego najbliższej okolicy, które ograniczają możliwość swobodnego przemieszczania się osobom niepełnosprawnym). 

W tym przypadku nie obowiązuje kryterium dochodowe, a wysokość dofinansowania jest identyczna jak w przypadku likwidacji barier technicznych i barier w komunikowaniu się.

Aktywny Samorząd

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych podpisuje umowy z powiatami, na podstawie których na terenie tych powiatów można uzyskać dodatkowe formy wsparcia.

Szczegółowych informacji w tym zakresie udzielają Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie.

Do przykładowych form wsparcia mogą należeć np. dofinansowanie kursów prawa jazdy czy dofinasowanie wykształcenia, kursów językowych, itp.

Ulga rehabilitacyjna

W ramach rozliczenia rocznego podatku od osób fizycznych PIT osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej.

Od dochodu można odliczać faktycznie poniesione wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą z niepełnosprawnością lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby z niepełnosprawnością.

Pomocne w kwestii ulgi rehabilitacyjnej są przepisy i bieżące informacje, które można znaleźć na stronach Ministerstwa Finansów.

Przykładowo od dochodu można odliczyć wydatki na takie rzeczy jak adaptacja i wyposażenie mieszkań, stosownie do wymogów osoby niepełnosprawnej, przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb niepełnosprawnego, zakup i naprawa sprzętu służącego rehabilitacji czy usprawniającego codzienność niepełnosprawnego, odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, opieka pielęgniarska nad przewlekle chorym czy opłacenie tłumacza języka migowego.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz.U. z 2010 Nr 101 poz.649), osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, bez względu na rodzaj schorzenia, są zwolnione z opłacania tego podatku, jeśli nabywają na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.

Niepełnosprawny pracownik

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przyznaje osobom o znacznym stopniu niepełnosprawności określone uprawnienia:

  • skrócony czas pracy – nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu; niemożliwe jest praca w godzinach nocnych i nadgodziny; zatrudnienie w skróconym czasie pracy nie oznacza obniżki wynagrodzenia z tego powodu. Wymienionych przepisów nie stosuje się, gdy osoba jest zatrudniona przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek osoby niepełnosprawnej lekarz wyrazi na to zgodę;
  • osobie niepełnosprawnej przysługuje 30 minut przerwy wliczonej do czasu pracy (jeśli czas pracy wynosi co najmniej 6 godzin);
  • dodatkowy urlop w liczbie 10 dni roboczych;
  • zwolnienie z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (raz w roku) lub w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Warto nadmienić, że łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekraczać 21 dni roboczych w roku kalendarzowym (czyli w przypadku wykorzystania 10 dni roboczych dodatkowego urlopu na turnus pozostaje 11 dni roboczych);
  • racjonalne usprawnienia – wszelkie zmiany dostosowujące środowisko pracy do potrzeb zgłoszonych przez osobę niepełnosprawną, np. brak schodów i barier w przypadku osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim, sprzęty sterowane głosem w przypadku osób niewidomych czy alternatywna funkcja komunikacji za pośrednictwem tłumacza języka migowego.

Inne uprawnienia:

  • wstęp do muzeów – w muzeach państwowych wstęp na podstawie ulgowych biletów;
  • pierwszeństwo w kolejkach – nie jest to wymóg ustawowy, natomiast wiele instytucji i firm wprowadza takie regulacje w swoich wewnętrznych przepisach, np. Poczta Polska czy hipermarket Tesco;
  • pomoc w podróży samolotem czy pociągiem, którą opisywaliśmy już szczegółowo w jednym z poprzednich artykułów;
  • 50 % ulgi przy wyrobieniu paszportu dla osoby niepełnosprawnej oraz pozostającego na jej utrzymaniu współmałżonka;
  • pies asystujący – tylko dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • szczególne uprawnienie w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych – zniesienie okresów użytkowania wyrobów medycznych, korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz zaopatrywanie się w aptece bez kolejki, korzystanie z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania, zniesienie limitów finansowania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji leczniczej.

Przedstawione w niniejszym artykule ulgi i uprawnienia stanowią tylko część ogółu przywilejów, z których mogą korzystać osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wymieniliśmy tu najważniejsze z nich. Każdy przypadek należy jednak traktować indywidualnie, dlatego w razie potrzeby najlepiej jest poznać szczegółowe regulacje, które udostępniane są przez urzędy, instytucje i prywatnych przedsiębiorców w kwestii ich polityki skierowanej do osób niepełnosprawnych.

Array
(
    [1] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 1
            [name] => Bez kategorii
            [slug] => bez-kategorii
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 1
            [taxonomy] => category
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 6
            [filter] => raw
        )

    [3] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 48
            [name] => Cały kraj
            [slug] => caly-kraj
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 48
            [taxonomy] => miasto
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [5] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 11
            [name] => Dla gości niepełnosprawnych
            [slug] => dla-gosci-niepelnosprawnych
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 11
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [6] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 43
            [name] => Dom Seniora Jaso
            [slug] => dom-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 43
            [taxonomy] => biuro
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [7] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 20
            [name] => Footer
            [slug] => footer
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 20
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [8] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 21
            [name] => Footer 2
            [slug] => footer-2
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 21
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [9] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 38
            [name] => Grzybowo
            [slug] => grzybow
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 38
            [taxonomy] => miasto
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [13] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 12
            [name] => Konsultacja lekarska
            [slug] => konsultacja-lekarska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 12
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [15] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 2
            [name] => Main
            [slug] => main
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 2
            [taxonomy] => nav_menu
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 6
            [filter] => raw
        )

    [19] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 15
            [name] => Opieka i rehabilitacja seniora
            [slug] => opieka-i-rehabilitacja-seniora
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 15
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [20] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 14
            [name] => Opieka lekarska
            [slug] => opieka-lekarska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 14
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 2
            [filter] => raw
        )

    [22] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 13
            [name] => Pakiet rehabilitacyjny
            [slug] => pakiet-rehabilitacyjny
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 13
            [taxonomy] => udogodnienie
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [24] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 51
            [name] => Pobyt dobowy w Domu Seniora JaSo
            [slug] => pobyt-dobowy-w-domu-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 51
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [27] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 19
            [name] => Polska
            [slug] => polska
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 19
            [taxonomy] => panstwo
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 3
            [filter] => raw
        )

    [35] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 52
            [name] => Tygodniowy pobyt w Domu Seniora JaSo
            [slug] => tygodniowy-pobyt-w-domu-seniora-jaso
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 52
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

    [48] => WP_Term Object
        (
            [term_id] => 53
            [name] => Wyjazd na urlop z opiekunem medycznym
            [slug] => wyjazd-na-urlop-z-opiekunem-medycznym
            [term_group] => 0
            [term_taxonomy_id] => 53
            [taxonomy] => typ_oferty
            [description] => 
            [parent] => 0
            [count] => 1
            [filter] => raw
        )

)
          

- Kontakt z nami

Kontakt z biurem
sprzedaży

Urlop bez granic
ul. Źródlana 7A/12
78-100 Kołobrzeg
Dane kontatkowe
Sebastian Karczewski
Dyrektor biura
tel. +48 695 592 094
[email protected]
Napisz do nas